STOWARZYSZENIE "NAD ¦WIDREM"

+ *

     O NAS :: ¦WIDER :: ZAGRO¯ENIA :: DOKUMENTY :: LINKI :: ¦WIDERART :: AKTUALNO¦CI :: KONTAKT
 

¦wider

to rzeka na Mazowszu, prawy dop³yw Wis³y, o d³ugo¶ci oko³o 85 km. ¬ród³a znajduj± siê na Wysoczy¼nie ¯elechowskiej w pobli¿u Stoczka £ukowskiego, a do Wis³y uchodzi w jej 490. km, na granicy miasta Józefów i dzielnicy ¦widry Wielkie nale¿±cej do Otwocka. Powierzchnia dorzecza - 263,3 km². Obecny koñcowy odcinek jest efektem prac przy mo¶cie drogowym na drodze wojewódzkiej 801, kiedy to przekopano sztuczne uj¶cie do Wis³y. Wcze¶niej znajdowa³o siê ono na wysoko¶ci Falenicy.

Nazwa rzeki pochodzi prawdopodobnie od pras³owiañskiego wyrazu swid lub ¶wid (praindoeuropejski rdzeñ sweld), który oznacza woda, wilgotny, b³yszczeæ. Znaczenie etymologiczne mo¿e mieæ te¿ krêty charakter rzeki, jak równie¿ powstaj±ce w jej nurcie wiry wodne - "¶widry".

Bieg rzeki jest krêty, charakterystyczne s± liczne zakola. Nurt jest miejscami bystry, woda stosunkowo czysta. W korytarzu rzeki powstaj± na niektórych odcinkach charakterystyczne ³achy - piaszczyste wysepki. Interesuj±cym elementem w korycie rzeki s± tak¿e progi, zwane szypotami. Piaszczyste dno, niewielka g³êboko¶æ i ciekawe otoczenie sprawiaj±, ¿e jest to dobre miejsce na sp³ywy kajakowe i wycieczki.

41-kilometrowy odcinek ¦widra, od wsi D³u¿ew do uj¶cia, ze wzglêdu na walory przyrodnicze i krajobrazowe zosta³ w roku 1978 uznany za rezerwat przyrody. Rezerwat ¦wider zajmuje obszar 238 ha.

Rezerwat przyrody ¦wider - rezerwat przyrody po³o¿ony w obszarze miast Otwocka i Józefowa oraz gmin Wi±zowna, Ko³biel i Siennica. Rezerwat w gminie Ko³biel le¿y w otulinie Mazowieckiego Parku Krajobrazowego, czê¶ciowo obejmuje doliny rzek ¦wider i Mienia. £±czna powierzchnia rezerwatu wynosi 238 ha.

* powierzchnia – 238 ha
* rok utworzenia - 1978
* rodzaj rezerwatu - krajobrazowy
* dokument powo³uj±cy - M.P. numer 4 pozycja 20
* przedmiot ochrony - celem ochrony s± rzeki ¦wider i Mienia z licznymi prze³omami, zakolami i wodospadami oraz nadbrze¿n± ro¶linno¶ci±.

Ochron± objêto 41 kilometrów rzeki ¦wider, pocz±wszy od D³u¿ewa, a na mo¶cie w ¦widrach Wielkich koñcz±c. Chronione s± pasy szeroko¶ci ok. 20m znajduj±ce siê po obu stronach koryt rzecznych.

Na chronionym odcinku rzeka zachowa³a naturalny charakter. Jedynie w niektórych miejscach powsta³y budowle zmieniaj±ce krajobraz i znaczenie rzeki. W kilku miejscach ogrodzenia zabudowañ docieraj± praktycznie do samego nurtu rzeki, przerywaj±c tym samym ci±g³o¶æ korytarza ekologicznego, jaki stanowi dolina ¦widra. Sta³ym zagro¿eniem dla rezerwatu s± ¶mieci wyrzucane przez miejscow± ludno¶æ, a tak¿e niesforni tury¶ci.

Szatê ro¶linna charakteryzuje wyra¼na zmienno¶æ zespo³ów ro¶linnych z biegiem rzeki. W górnym biegu wystêpuj± wspomniane ju¿, wyj±tkowo cenne lasy ³êgowe, które objête s± ochron±. W ¶rodkowym i dolnym biegu spotkaæ mo¿na zaro¶la wiklinowe, ³êgowo-topolowe, topolowo-wierzbowe i kompleksy ³±kowo-bagienne, nad którymi góruj± olszyny. Piaszczyste skarpy, porastaj± zbiorowiska borowe z dominuj±c± sosn±, której korzenie umacniaj± ma³o spoiste pod³o¿e. Równie czêsto wystêpuje olcha. Jej korzenie czê¶ciowo wznosz±ce siê ponad powierzchniê, s± ¶rodowiskiem ¿ycia dla wielu mchów i glonów.

Rezerwat bogaty jest w faunê wodn± i nadwodn±. W latach poprzedzaj±cych powo³anie rezerwatu stwierdzono tu 25 gatunków ryb (stanowi to 22% wszystkich znanych w Polsce gatunków). S± to na przyk³ad miêtusy, klenie, jelce, jazie, szczupaki, s³onecznice, ukleje, ¶winki, brzany i wiele innych. W przybrze¿nych zaro¶lach bytuj± tak zwane karczowniki, czyli szczury wodne. Rozleg³e ³±ki s± ostoj± ³osi. Wystêpuj± tu tak¿e smu¿ki i chomiki europejskie, a miejsca bardziej podmok³e, pozostaj±ce w bezpo¶rednim kontakcie z wodami powierzchniowymi zamieszkuj± bobry i wydry.

Ciekawostk± jest, ¿e w okolicy wystêpuje a¿ 8 gatunków nietoperzy. Badany teren odznacza siê tak¿e bardzo du¿± populacj± ptaków. Wystêpuj± tu miêdzy innymi zimorodki, jaskó³ki brzegówki, dudki, strzy¿yki, kilka gatunków mew i rybitw, ¿urawie i bociany czarne, dziêcio³y, wilgi i kuku³ki. Na okolicznych ³±kach mieszkaj± drapie¿ne b³otniaki stawowe jak te¿ myszo³owy i pustu³ki. Ciekawostk± jest wystêpowanie ¿ó³wia b³otnego i gniewosza plamistego. Ze ssaków na uwagê zas³uguj± wydry. W wodach rezerwatu rosn± rdestnice, gr±¿ele ¿ó³te i grzybienie bia³e.

Obecnie fauna rezerwatu jest do¶æ s³abo poznana. Wiadomo w³a¶ciwie tyle, co w momencie tworzenia rezerwatu. Brak jest publikacji naukowych dotycz±cych wiêkszo¶ci grup zwierz±t zamieszkuj±cych dolinê ¦widra. Brak równie¿ powa¿nych badañ mog±cych poszerzyæ tê wiedzê. Nie wiadomo wiêc czy w rezerwacie zachodz± jakie¶ niepokoj±ce procesy, czy pojawiaj± siê tu nowe gatunki lub czy znikaj± stare. Informacje tego typu s± bardzo wyrywkowe.

[na podstawie: Wikipedii oraz pracy magisterskiej p.t. "Wypoczynek Weekendowy w Dolinie ¦widra" autorstwa Izabeli Ko³odziej, za portalem www.michalin.pl]

 

+ *

O NAS :: ¦WIDER :: ZAGRO¯ENIA :: DOKUMENTY :: LINKI :: ¦WIDERART :: AKTUALNO¦CI :: KONTAKT © Fidel